Veel plezier met lezen en maken!
Onderzoek digitale werkvormen
Inleiding en
onderzoeksvraag
Op mijn laatste stageschool waren in elk klaslokaal twee computers en een
digitaal bord aanwezig. De computers
werden in mijn stageklas veelal ingezet om leerlingen aparte oefenstof te laten
doen of leerlingen met grote motorische problemen met handmatig schrijven toch
leesbare tekst te laten maken. Een half uur per week hadden de leerlingen
computerles in het computerlokaal. Het digitale bord werd gebruikt op de
volgende manieren:
-
Tonen software horend bij verschillende lesmethodes.
-
Filmpjes en powerpoint presentaties.
-
Tonen van ingescande werkbladen
-
Verjaardagskaart.
De lessen op mijn laatste stageschool werden veelal frontaal en klassikaal
gegeven via directe instructie en dan is het zeer zeker handig om de stof of
bijvoorbeeld een werkblad groot op het bord te hebben. De leerlingen kunnen dan
ook duidelijk zien wat het juiste antwoord is.
Er werd redelijk veel van de digitale middelen gebruik gemaakt, maar ik
vond het nog steeds redelijk statisch. Ik zou graag andere digitale werkvormen
ontdekken, die zelfstandigheid van de leerlingen eisen en die niet meteen extra
investeringen vereisen.
Mijn onderzoeksvraag luidt dan ook:
“Ik onderzoek digitale werkvormen, omdat ik wil weten welke digitale werkvormen, anders het standaard gebruik van het digibord en computers, er momenteel al gebruikt worden in het basisonderwijs teneinde tijdens mijn volgende stages meer en
anders gebruik te kunnen maken van de in een school aanwezige digitale middelen.
Onderzoek
Bij het zoeken naar andere digitale werkvormen stuitte ik haast
vanzelfsprekend op de sociale media, zoals twitter en facebook. Deze vervullen
in de maatschappij een steeds grotere rol en worden door de leerlingen zelf ook
veel gebruikt. Op de site www.mijnkindonline.nl
vond ik het boek "Sociale media op de basisschool" met lesvoorbeelden van digitale werkvormen, die ontwikkeld en
gebruikt zijn door leerkrachten in het basisonderwijs. Het boek staat vol met
inspirerende ideeën, zoals:
-
een reisbureau project, waarbij twitter, email, internet,
google street view en een weblog worden gebruikt door zowel leerlingen als
leerkracht als buitenstaanders, De leerlingen zijn een reisbureau en buitenstaanders kunnen verzoeken om een reis te plannen indienen. De leerlingen doen alles behalve het daadwerkelijk boeken: reizen opzoeken en vergelijken, achtergrond informatie over de bestemming verzamelen en presenteren etc. De taken zijn over de leerlingen verdeeld en samenwerking is dus een belangrijk aspect evenals de wijze van communiceren. De ervaringen worden beschreven in een weblog.
-
twitter gebruiken om samenvattingen van max 140 tekens te
maken van korte teksten,
-
goed doel ondersteunen met een speciaal project en
communicatie via sociale media,
-
een klas met een eigen wikipagina waar schoolwerk met
evaluatie van klasgenoten, opdrachten en andere handige dingen op staan,
-
opdrachten versturen via twitter,
-
lessen op eigen instructie video’s zetten voor verlengde
instructie of makkelijk als inhaalles.
De leerkrachten maken deze lessen zelf en verdiepen zich in de mogelijkheden van de sociale media en programma’s die nodig zijn om dergelijke lessen te maken. Uit eigen ervaring weet ik inmiddels dat het relatief eenvoudig is om een weblog of webwandeling te maken. Uit de ervaringen van deze leerkrachten blijkt dat ook andere vormen zoals een eigen wiki maken na enige verdieping goed zelf in elkaar te zetten zijn. En natuurlijk geldt ook hier dat hoe vaker je zoiets doet, hoe makkelijker het gaat. Het is opvallend dat elke leerkracht voor een bepaalde vorm had gekozen en duidelijk niet alles tegelijk en door elkaar gebruikte. Dan is het overzicht voor de leerlingen en voor de leerkracht al snel zoek! Daarnaast valt het op dat bij al deze vormen van inzetten van digitale middelen de mediawijsheid van de leerlingen en inzicht krijgen in digitale omgangsvormen spelenderwijs ontstaat. Door binnen een les of project met deze media of programma’s bezig te zijn, ervaren de leerlingen al snel aan den lijve wat wel en niet kan sociaal gezien. Bij sommige lessen mochten leerlingen ook hun eigen telefoon inzetten, mits die niet gebruikt werd om iets buiten de les om te doen.
Ook digitale foto- en filmcamera’s kunnen worden ingezet in de lessen. Op
kennisnet vond ik een leerkracht die filmcamera’s gebruikte in het kader van
sociaal emotionele vorming van zijn leerlingen. Leerlingen mochten een
eenvoudige filmcamera mee naar huis nemen en daar een filmpje maken van iets
dat zij thuis of op hun sportclub leuk vonden om aan de klas te laten zien. De
leerlingen kregen eerst een instructie over het gebruik van de camera en over
opname technieken. Zo zagen de leerlingen dat een verlegen en stille jongen,
die nooit met vriendjes speelde, thuis heel leuk speelgoed had en zo ging de
één na de ander met hem mee naar huis en ontstonden er nieuwe vriendschappen.
Een ander durfde zijn filmpje niet te laten zien, omdat zijn vrienden allemaal
scheldwoorden in de lens hadden geroepen. Een goede insteek om over dergelijk
gedrag met de leerlingen te praten: het is immers voor iedereen herkenbaar en
staat door de digitale vorm dicht bij hun belevingswereld.
Op deze site van Kennisnet wordt benadrukt dat je een duidelijk plan moet maken, voor je
sociale media inzet in je lessen. Een duidelijk doel en opzet voorkomt dat je
verzandt in de vele mogelijkheden die er zijn op dit gebied.
Conclusie
Door de tijd te nemen om je te verdiepen in de vele mogelijkheden van
software, sociale media en camera’s is er een scala aan nieuwe werkvormen te
ontdekken en vorm te geven. Wel is het verstandig om niet alles tegelijk te
gebruiken, maar een duidelijke keus te maken voor het inzetten van een bepaalde
digitale werkvorm, die goed bij de inhoud van de les of het project moet
passen. Het gaat er tenslotte om dat de leerlingen vakinhoudelijke kennis
opsteken, die ondersteund wordt door digitale werkvormen.
Mijn onderzoeksvraag is voor mij voor dit moment voldoende beantwoord. Ik kwam geen digitale toepassingen tegen waarvan ik het bestaan niet kende, maar ik had me niet gerealiseerd dat die ook goed in te zetten zijn in een les (e-mail, weblog) op een wat andere manier dan ik tot nu toe ken. Ook had ik me niet gerealiseerd dat je relatief eenvoudig een eigen wiki voor een klas kan maken. Voor een bovenbouwproject over vakantiebestemmingen van de leerlingen van een basisschool, dat ik bedacht had als mogelijkheid voor mijn laatste stage, betekent dit onderzoek dat ik daarvoor digitale werkvormen kan gaan inzetten waar ik eerst niet verder kwam dan de traditionele papieren en mondelinge werkvormen. Als er eenvoudig een eigen wiki te bouwen is, valt er misschien ook wel eenvoudig een digitale enquete te maken! Ik ga op zoek!
Mijn onderzoeksvraag is voor mij voor dit moment voldoende beantwoord. Ik kwam geen digitale toepassingen tegen waarvan ik het bestaan niet kende, maar ik had me niet gerealiseerd dat die ook goed in te zetten zijn in een les (e-mail, weblog) op een wat andere manier dan ik tot nu toe ken. Ook had ik me niet gerealiseerd dat je relatief eenvoudig een eigen wiki voor een klas kan maken. Voor een bovenbouwproject over vakantiebestemmingen van de leerlingen van een basisschool, dat ik bedacht had als mogelijkheid voor mijn laatste stage, betekent dit onderzoek dat ik daarvoor digitale werkvormen kan gaan inzetten waar ik eerst niet verder kwam dan de traditionele papieren en mondelinge werkvormen. Als er eenvoudig een eigen wiki te bouwen is, valt er misschien ook wel eenvoudig een digitale enquete te maken! Ik ga op zoek!
Bronnen
http://www.mijnkindonline.nl/uploads/boek%20%27Sociale%20media%20op%20de%20basisschool%27%20van%20Mijn%20Kind%20Online.pdf geraadpleegd op 22 augustus 2012
http://dossiers.kennisnet.nl/dossiers/mediawijsheid/21-praktijkvoorbeelden-van-sociale-media-in-het-basisonderwijs/ geraadpleegd op 22 augustus 2012
Geen opmerkingen:
Een reactie posten